CEBİR’E NEDEN İHTİYAÇ DUYULDUĞU
?
Cebir bilinmeyenlerini bulmak için kullanılan matematik
dalıdır. Bilinmeyen değerlere işaret ve harflerle sembolize ederek denklemlerin
bulunmasında çalışma yapar. Cebir’in gelişmesi insanların matematik alanında
gelişmeler sağlamasına etki etmiştir. Cebir’in temelini alimlerden olan EL
HAREZMİ atmıştır.
Cebir’in ilk defa kullanımı M.Ö. 1700-1600 yıllarda
olmuştur. Papirüsler üzerinde yazılmış kayda değer bilgiler bulunmuştur. Bazı
denklemler ortaya çıkarak bunların kullanıldığı bilinmektedir. Bunlar cebirsel
semboller olarak kullanıldı. Cebir’den yararlanarak çeşitli denklemlerin çözümü
aranmıştır. Çinliler ve Hintliler cebirsel çalışmalarını devam ettirerek
denklemlerini çözebilir olmuşlardır.
CEBİR İSMİ NEREDEN GELMEKTEDİR ?
Cebir, bilinmeyen değerleyen, simge ve harflerle
betimlenerek kurulan denklemlerde bulunması temeline dayanmaktadır. Cebir ismi
arap kökenli İslam Alimi El Cabir Bin Hayyam’ın isminden gelmektedir. Bu kişi
cebirsel ifadeleri, denklemlerin bulan ve kullanan ilk kişidir. Daha sonra
başka İslam bilginleri cebiri kullanmış ve geliştirmişlerdir. Cebir temellerini
El Harezmi’den alır. Cebrin kurucusu olan Harezmi’nin iki önemli matematik
kitabı vardır.
CEBİR’İN İLK DEFA NE ZAMAN VE
KİM TARAFINDAN KULLANILDIĞI ?
Cebir ile ilgili en eski bilgiler M.Ö. 1700-1600’dan kalan
eski Mısır papirüsleri üzerinde yazılmış olarak bulunmuştur. Kullanımı bazı
basit denklemlerin çözümlerinden ibaret olduğu ortaya çıkmıştır. Sonradan eski
Yunan matematikçileri cebir ile geometriyi ortak kullanmışlardır. Euclid (M.Ö.
300) ve ilk olarak cebirsel semboller kullanan Diophanteus (M.Ö. 275) xy =k2 ,
x+y =a , x2 – y2 = a2 biçimindeki denklemlerin çözümlerini aramışlardır. Eski
zamanlarda Çinliler ve Hintliler de denklem çözmeyi biliyorlardı; Brahmagupta
(M.S. 850),Bhaskara (M.S. 1150) cebirsel yöntemlerle birçok problemi
çözmüşlerdir. İslam matematikçileri arasında Mohammed İbn Musa al-KhoWarizmi
(M.S. 825) ve al-Karkhi (M.S. 1100) en ünlüleridir. Özellikle,
al-KhoWarizmi’nin cebri Avrupalılar üzerinde büyük etki göstermiştir. Avrupa’da
ilk olarak, İtalya’da cebir öğrenilmeye başlamıştır. Özellikle, ikinci ve
üçüncü derece denklemlerin çözülmesine çalışılmıştır. Avrupa’da cebir ile
uğraşan en eski matematikçiler Tataglia (1535), Cardan (1545), Ferrari (1540),
Vieta (1590), Harriot (1600), Descartes (1637) ve Wallis (1655)’dir. Daha
sonra, cebir Avrupalı matematikçiler tarafından geliştirilmiştir. Ruffini
(1803), Abel (1824), Galois (1831) 19. Yüzyılın başındaki en önemli
matematikçilerdir.
CEBİR’DE BİLİNMYEN NEDEN X DENİLİR
?
Bilinmeyenlerin ifade edilmesi için x kullanılmaktadır.
İspanyolca “xay” olarak ifade edilip kısaltılmışı x olarak kullanılmaktadır.
CEBİR’İN KULLANILDIĞI BİLİMLER ?
Cebir oldukça geniş olmasından dolayı matematik, astronomi,
bilgisayar programcılığı ve tıp alanında kullanılmaktadır.
Cebir yöntemi ile İslamiyet dini zamanların hesaplanmasında
kullanılırdı. Takvimlerin yapılmasında oldukça etkili olmuştur. İslam
matematikçileri bir çok hesaplamaları bu sayede yaparak cebirden
yararlanmışlardır. Cebir her alanda kullanılmaktadır.
Cebir bilinmeyenlerin çoklukları, matematik sembol ve
formülleri için kullanılır. Bu sayede cebir biliminden yararlanarak sorunların
çözümü sağlanmış olur.
CEBİR’İN MATEMATİK BİLİMİNE
SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR ?
Cebir’in varlığı parçalanmış ve gerekli olan parçaları bir
araya getirilmesidir. Sayı teorisinde geometri ve analizde de dahildir.
Matematik ilkokul işlemlerinde dahi alanlar ve bulmaya kadar giden yolu vardır.
Matematiğin daha gerçekçi ve modern hale
getirilmesinde etkili olur. Matematik ve cebir alanında çalışmalar Harezmi
tarafında yapılmış devamında Ömer Hayyam önemli eserlere imza atmıştır.
Cebir bilinmeyen çokluklar üzerinden matematik sembollerinin
gelişmesini, kurulan denkliklerin çözülmesini sağlayan etkenlerden oluşmuştur.
Aritmatiğin soyutlanmasını sağlayarak çözümlenmesine etki etmiştir. Bazı
fonksiyonlarda çeşitli formüller ve bulunası kolaylık sağlanmıştır.
Cebir bugün farklı işlevler üstlenerek çözüme
ulaştırmaktadır. Cebir bir dil, problem çözme aracı olarak kullanılır. Cebir
düşüncesi bir ders olarak görülebilir. Cebire ilişkin değişiklikler göstererek
farklılıklar görebiliriz.
Yorumlar
Yorum Gönder